Bir Yaşam İnşa Et serisiyle bir gencin, özellikle bir üniversite öğrencisinin çok geç olmadan istekleri ve hedefleri doğrultusunda bir yaşam kültürünü nasıl oluşturabileceğini yazacağımızdan bahsetmiştim. Bu seriye ” Senin Hikayen Ne?” sorusuyla başlıyoruz. Her insanın, canlı veya cansız her varlığın birer hikayesi var. Birer insan olarak bizlerin hikayesinde de geçmişte yaşadıklarımız, şu an yaşadığımız an, hayatımızdan gelip geçen insanlar, gördüğümüz diyarlar, gittiğimiz okullar, içinde bulunduğumuz sosyal yapılar ve daha saymamızın mümkün olmadığı binlerce detay var. Her bir detay hikayemizde küçük ya da büyük bir yer işgal ediyor.
İnsanoğlu olarak elimizde olmayan durumlara rağmen hayatımızda kararını verdiğimiz oldukça fazla dinamik, her dinamik için birçok farklı seçenek var. Bugün okuduğumuz üniversiteye ,geçmiş öğrencilik yıllarında daha çok çalışıp çalışmama, kendi isteklerimizi ya da ailemizin isteklerini baz alma, manevi tatmin ya da maddi olanakları gibi konularda verdiğimiz binlerce kararın sonucunda yerleştik. Memnun olalım ya da olmayalım, bugünümüzü geçmişte verdiğimiz bilinçli ya da bilinçsiz kararlarla şekillendirdik.
Bu yazılarla geçmişimizi kurcalamayacağım. Geçmişte verdiğimiz kararları değiştiremeyiz, ama gelecekte başarılı olup olmayacağımızın, istediğimiz hayatı yaşayıp yaşamayacağımızın bugün nasıl yaşadığımızla yakından alakalı olduğunu kavramamız gerek. Diğer bir deyişle bugünkü hikayemiz geçmişte verdiğimiz kararlar, içinde bulunduğumuz ortamlar, arkadaşlarımız, okuduğumuz okul, zaman geçirdiğimiz uğraşıların birer sonucu. O halde gelecekteki hikayemize bugün nasıl yaşadığımız karar verecek .
GELECEK İNŞA ETMEK İÇİN YAŞAM HİKAYEMİZİ BUGÜNDEN YAZMAYA BAŞLAYALIM.
Peki Nasıl?
Bugünümüzü yazmak için bugün nasıl yaşadığımızı bilmeliyiz. Yani yaşadığımızın anın, yürüdüğümüz yolun, kimle vakit geçirdiğimizin, nelere vakit harcadığımızın farkına varmalıyız. Nasıl bir hayat yaşadığımızı aynanın karşısına geçip sorgulamamız gerekiyor. Bugün nasıl bir yaşam kültürümüz var?
Bir yaşam kültüründen bahsetmiştik. Keyifle keşfetmek, öğrenmek ve üretmek üzerine kurulu bir yaşam kültürü inşa etmek hedefiyle çıktık yola.
Kendimize şu soruyu yöneltelim: ” Zamanımın ne kadarında keyif içinde keşfediyor, öğreniyor ve üretiyorum?”
Bu soruya verdiğimiz cevap bir yaşam kültürüne sahip olup olmadığımızın cevabı.
Peki herkesin yaşam kültürü, herkesin hikayesi aynı mıdır? Elbette değildir, her birimiz kendimize özgün bir yaşama kültürü, bir hikaye inşa etmeliyiz.
Özgün Bir Hikaye!
Özgün bir yaşam, bir hikaye inşa etmek için dört dinamiğe ihtiyacımız var: değer, mesele, ilgi alanı, hayal.
Yönetim bilimine ilgili olanlar bir organizasyonun temel yapıtaşlarını bilir. Bir organizasyonun hikayesinin temelini kurumun değerleri, misyonu, temel operasyon alanları ve vizyonu oluşturur. İnsan da başlı başına bir kurum gibidir, çünkü bir kurum gibi insanın da bir hikayesi vardır. Bu yüzden bir insanın da hikayesinin temelleri değerleri, misyonu yani hayattaki amaçları, operasyon alanları yani ilgi alanları, vizyonu yani kısa ve uzun vadeli hedefleri ve hayalleri üzerine inşa edilmelidir.
Senin Değerlerin Neler?
Farkında olmasak da hepimiz hayatta belli değerlere sahibiz. Farkında değiliz diyorum çünkü biz bu değerlerin yerine “benim kırmızı çizgilerim var!” diyoruz. Yaşamımızı bu kırmızı çizgilere göre belirliyor, bu çizgilerin oluşturduğu alan içerisinde yaşıyoruz. Böyle yapmadığımız takdirde kendimizden ödün veriyoruz. Özgün bir hikaye ve yaşam kültürü inşa etmek için yapmamız gereken bu kırmızı çizgilerimizin yani değerlerimizin farkına varmak, bu değerlerin hangilerinin gerekli olup olmadığına karar vermek ve istediğimiz gelecek için bize gereken değerleri bulmak. Hayallerimizi oluşturmanın birinci şartı da hayat değerlerimizi bilmek.
Yakın zamanda bu yazının teması üzerine yapmış olduğumuz “Misyon ve Aksiyon Yolculuğu” adlı projenin atölye çalışmasından bir örnek vermek istiyorum:
Atölye çalışmasında liseli gençlerin verdikleri kararların nedenlerini anlamaları, hayat değerlerini keşfetmeleri üzerine sorular yönelttik. Bir katılımcıya ileride hangi mesleği yapmak istediğini sorduğumuzda pilotluk cevabını aldık. Bu cevap üzerine bu mesleği istemesinin nedenini sorduk, devamında aldığımız cevaba da “neden?” sorusunu yönelttik ve bu işlemi birkaç defa tekrar ettik. Son “neden?” sorusuyla birlikte pilot olmak isteme sebebinin altında özgür ve sınırsız hissetme isteği olduğunu keşfettik. Yani liseli katılımcımız pilotluk mesleğine hayatındaki “özgürlük” ve “sınırsızlık” değerleri doğrultusunda karar vermişti; sadece bunun farkında değildi.
Kararları da hayat değerlerimiz doğrultusunda veriyoruz ve bu kararlar bizim hikayemizi kurguluyor.
Senin Amacın-Misyonun Ne?
Bir hikaye yazmanın diğer şartı hikayeyi neden yazdığını bilmektir. Hayatımızdaki değerlerin farkında vardıktan sonra bu değerler doğrultusunda birtakım amaçlar ediniyoruz. İnsan olarak yaşadığımız zaman boyunca hayata bir iz bırakma, anlamlı bir hayat yaşama ihtiyacı hissediyoruz. Anlamlı hayatın anahtarı da amaçlarımızda gizli. Kişisel yaşantımız, ailemiz, toplumumuz, ülkemiz ve tüm dünya için küçük ya da büyük birtakım dertlerimiz, değiştirmek istediklerimiz var. Değiştirmek ya da gerçekleştirmek istediklerimiz bizim bu hayattaki amaçlarımızdır ve anlamlı bir hikaye, tutarlı bir yaşam kültürü oluşturmanın bir diğer yapıtaşı bu amaçlardır.
Senin Hayallerin Neler?
” İnsan dünyada hayal ettiği müddetçe yaşar” demiş Yahya Kemal Beyatlı.
Bu sabah bizi kaldıran şeyler diğer tüm günlerde olduğu hayallerimiz. Hayallerimiz bizim bugünümüzü umutla yaşamamızı sağlayan öğelerdir. Hayallerimiz olmadığı takdirde yaşama motivasyonumuzun olmayacağı oldukça açık . Yaşama motivasyonumuz olmadan yaşadığımızı iddia edebilir miyiz?
Hayallere sahip olmak yaşamak için olmazsa olmazdır. Bilinç ve özfarkındalık ile kurulmuş hayaller ise anlamlı bir hikayenin olmazsa olmazıdır.
Senin İlgi alanların Neler?
Özellikle üniversite gençliği olarak çoğunluğumuzun en şanslı olduğu konu kendimizden başka sorumluluğumuzun olmaması. Yani tüm zamanımızı, enerjimizi, bütçemizi; kısacası tüm kaynaklarımızı kendimizi inşa etmek ve geliştirmek için harcayabiliriz.
Zamanımızı nasıl geçirdiğimizi bir sorgulayalım. Bu zamanın ne kadarını ilgi alanlarımızla geçiriyoruz?
İkinci soru: ” bizim ilgi alanlarımız neler?”
İlgi alanlarımızı keşfetmek için kafamızı hayallerimize çevirelim. Neleri hayal ediyorsak onlara giden yolda bizi geliştirecek ve bu hayal yolunda bize katkı sağlayacak konu ve detaylar bizim ilgi alanlarımızdır.
İlgi alanlarımızın tamamının birbiriyle ilgili olmasına gerek yok. Çeşitli alanlarda edinilmiş ilgi alanları zengin bir yaşam kültürü içinde bizi geleceğe ve hayallerimize taşıyacaktır.
———
Değerlerimiz, amaçlarımız, hayallerimiz ve ilgi alanlarımız bizi keyifli, sistemli, tutarlı bir yaşam kültürü içinde yaşatacaktır.
Attığımız adımların ve ilgi alanlarımızın arka planını hayat değerlerimiz, amaçlarımız, hayallerimiz oluşturursa kendi hikayemizi yazıyoruz demektir. Böyle bir hikaye de keyifle keşfetmeyi, öğrenmeyi ve bir amaç doğrultusunda üretmeyi mümkün kılacaktır.
Şu anda bu yazıyı yazma eylemimi ele alalım. Bu yazıyı kaleme almamın birçok sebebi var; ancak bu sebeplerin başında gençliğin kendi değerlerine, amaçlarına, ideallerine, hayallerine ve ilgi alanlarına göre tasarladıkları daha tutarlı, sistemli ve başarılı bir hayat yaşamasını sağlamak amacı geliyor. Çünkü başarılı ve mutlu bir hayat yaşayan bir gençlik, toplumun en dinamik ve en kalabalık sınıfı olarak içinde bulunduğu toplumu etkili biçimde ihya edebilir. İhya olmuş bir toplum, başarılı ve verimli üretimler ortaya koyar, devlet organının, özel sektörün, sivil toplumun;kısacası her türlü sosyal yapının kurum ve kademesinde hak, adalet, liyakat, çalışkanlık ve hizmet anlayışını hakim kılar.
Kalemi elime almanın ardında kocaman bir değer, dert ve hayal bütününden oluşmuş bir hikaye var. Sizin hikayeniz gibi.
